İdrar Kaçırma Nedir?

İdrar kaçırma ya da üriner inkontinans, en basit tanımıyla mesane kontrolünün kaybı ile idrarın istem dışı sızmasıdır. İdrar kaçırma sorunu kadınları erkeklerden iki kat daha fazla etkiler. Bunun en temel nedeni kadınlara özgü olan hamilelik, doğum ve menopoz süreçlerinin idrar kaçırma olasılığını yükseltmesidir. Erkeklerde ise prostat problemleri (prostat büyümesi, prostat iltihabı, prostat kanseri vb.) idrar kaçırma sorununun en yaygın nedenleri arasında yer almaktadır.

Yaşam kalitesini ciddi oranda etkileyen idrar kaçırma sorunu tedavi edilebilir ve yaşlanmanın normal bir parçası olarak kabul edilmemelidir.

İdrar kaçırma şikayeti yaşayan kişilerin öncelikle üroloji uzmanına danışmaları önemlidir çünkü bu durum tedavi edilmediğinde böbrek fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilmekte; böbrekte enfeksiyon veya böbrek taşı sorununa da yol açabilmektedir.

İdrar Kaçırma Neden Olur?

İdrar böbrekler tarafından yapılır ve mesanede saklanır. Mesanenin idrara çıkmanız gerektiğinde gerilen kasları vardır. Mesane kasları sıkıldığında, idrar üretra yani idrar yolu kanalıyla mesanenizden dışarı itilir. Aynı zamanda, idrarın etrafındaki sfinkter kasları, idrarı vücudunuzdan çıkarmak için gevşer.

Mesane kasları aniden sıkıldığında ve sfinkter kasları üretrayı (idrar yolu) kapatmaya yetecek kadar güçlü olmadığında kontrol edilemeyen inkontinans yani idrar kaçırma meydana gelebilir. Gülmek, hapşırmak veya egzersiz yapmaktan kaynaklanan baskı az ya da çok miktarda idrar kaçırmaya neden olabilir. Bu durum stres tipi idrar kaçırma olarak da adlandırılmaktadır. Ayrıca mesane kaslarını ve üretrayı kontrol eden sinirlerle ilgili bir sorun olduğunda da idrar kaçırma ortaya çıkabilir.

İdrar kaçırma probleminin en yaygın nedenleri şunlardır:

• Aşırı aktif mesane kasları
• Pelvik taban kaslarının zayıflığı
• Mesane kontrolünü etkileyen sinir hasarı
• İdrar yollarında enfeksiyon
• İnterstisyel sistit (kronik mesane iltihabı) veya diğer mesane sorunları
• İdrar kesesi fonksiyonlarında bozulma
• İdrar torbası hacminin azalması veya elastikiyetinin kaybı (İdrar torbası idrarın depolandığı bir bölgedir. Buradaki sorunlar idrar kaçırmaya yol açabilir)
• Tuvalete hızlı bir şekilde ulaşmayı zorlaştıran bir sakatlık veya sınırlama
• Daha önce geçirilmiş bir cerrahi müdahaleden kaynaklanan yan etkiler
• Böbrek taşı nedeniyle ortaya çıkan şiddetli ağrının mesane kontrolünü olumsuz etkilemesi
• Şeker hastalığı (diyabet) nedeniyle gelişen idrar kaçırma problemleri

Kadınlarda İdrar Kaçırma Nasıl Tedavi Edilir? 

Üroloji idrar kaçırma sorunlarına neden olan temel durumları değerlendiren ve tedavi eden tıp alanıdır. Dolayısıyla idrar kaçırma sorunu yaşayan hastaların tanı ve tedavisi üroloji hekimlerince gerçekleştirilmektedir. Tedavi planları genellikle altta yatan nedenlere bağlı olarak belirlenir. Hasta özelinde planlanan tedaviler, idrar kaçırma tipi, hastanın yaşı, mevcut hastalıklar ve genel sağlık durumu gibi çeşitli faktörlere bağlı olacaktır. Seçili hastalarda fizik tedavi yöntemleri de idrar kaçırma probleminin çözümünde etkili olmaktadır.

En sık uygulanan idrar kaçırma tedavileri aşağıdaki şekilde özetlenebilir:

• Pelvik taban egzersizleri
• Mesane eğitimi
• İlaçlar
• Tıbbi cihazlar
• Radyofrekans tedavisi
• Botoks
• Ameliyat
• İdrar kateteri
• Emici pedler

İdrar Kaçırma Tedavisinde Fizik Tedavinin Rolü

İdrar kaçırmanın ana nedenlerinden biri, zayıf pelvik taban kaslarıdır. Bu durum genellikle stres tipi idrar kaçırmaya yol açar. Fizik tedavi pelvik taban kaslarının güçlendirilmesine odaklanarak idrar kaçırma sorununu önleyen ve idrar kaçırma sorunu yaşayan kadınların genel yaşam kalitesini iyileştirmeye yardımcı olan çok etkili bir tedavi çözümüdür.

Merkezimizdeki ilk değerlendirmeniz sırasında Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon uzman hekiminiz, idrar kaçırma sorununuzun türünü ve derecesini, pelvik taban kaslarının gücünü ve pelvisinizi etkileyen başka kas-iskelet sorunlarınız olup olmadığını belirleyerek sizin için kişiselleştirilmiş bir egzersiz tedavi programı geliştirecektir.

Kadınlarda idrar kaçırma tedavisinin fizik tedavi yöntemleri şunlardır:

• Kegel egzersizleri olarak da adlandırılan pelvik taban egzersizleri, zamanla zayıflayan pelvik taban kaslarını sıkılaştırmayı amaçlar. Sızıntıya neden olan aktiviteler sırasında bu kasları kullanmayı öğrenmek tedavideki başarının anahtarıdır.
• Mesane eğitiminde ise fizik tedavi uzmanınız size her bir idrara çıkış arasındaki süreyi uzatmayı ve idrara çıkma dürtünüzü yönetebilmeyi öğretecektir.