Kabızlık Nedir?
Kabızlık, yavaşlamış bağırsak hareketleri ve birkaç haftadan daha uzun süre devam eden dışkılama zorluğudur. Kabızlık tanısı genellikle haftada üçten az bağırsak hareketi olması durumunda konulur. Geçici (akut) kabızlık çok yaygın görülen bir rahatsızlık olsa da bazı insanlar günlük işlerini yerine getirmelerini zorlaştıran ve sosyal hayatlarını kısıtlayan kronik kabızlık sorunu yaşarlar. Kronik kabızlık, bağırsak hareketini sağlamaya çalışırken aşırı zorlanma sonucunda görülebilecek diğer sağlık sorunlarına da neden olabilir.
Karın şişkinliği, karın ağrısı, dışkılama esnasında zorlanma, bağırsaklarda gaz birikmesi, sert dışkı gibi belirtilerin uzun süreli görülmesi ile teşhisi konabilen kronik kabızlık, kısmen altta yatan bir nedene veya başka bir hastalığa bağlı olabilir ancak bazı durumlarda neden olmaksızın başlar ve gelişir.
Kabızlık Neden Olur?
Kötü beslenme ve hareketsiz yaşam tarzı kabızlığın en yaygın nedenleridir. Düzenli egzersiz eksikliği ve çok fazla abur cubur yemek sindirim sağlığınıza zarar verebilir. Kabızlığa neden olan başlıca faktörler şu şekilde sıralanabilir:
- Süt ürünleri
- Yağ ve şekeri yüksek gıdalar
- Yüksek lifli gıdaların eksikliği (meyveler, sebzeler ve kepekli tahıllar gibi)
- Yetersiz su tüketimi
- Alkol veya kafein
- Kalsiyum veya alüminyum içeren antasit ilaçlar
- Yeme bozuklukları
- İrritabl bağırsak sendromu
- Gebelik
- Sindirim sisteminizdeki sinir ve kaslarla ilgili sorunlar
- Kolon kanseri
- Parkinson hastalığı veya multipl skleroz gibi nörolojik durumlar
- Yavaş çalışan tiroit (hipotiroidizm)
Dışkılama ihtiyacı duyulduğunda, banyoyu hemen kullanmak önemlidir. Daha uygun bir süre için ertelemek (örneğin evinize gitmeyi beklemek) kabızlığın başlamasına veya devam etmesine neden olabilir.
Kadınlar erkeklere kıyasla daha sık kabızlık yaşarlar. Bunun nedeni kadınların bağırsak hareketlerinin daha yavaş olması ve kadınlara özgü hormonların kabızlık üzerindeki etkisidir.
Kadınlarda Kronik Kabızlık Nasıl Tedavi Edilir?
Kabızlık için önerilen tedavi planının ilk aşamasında yaşam tarzı ve beslenme alışkanlığı değişiklikleri yer alır. Kronik kabızlık yaşayan, tedavi olmak isteyen ve kabızlık nasıl geçer, kabızlığa ne iyi gelir sorularına yanıt arayan kişiler için belirlenen ortak yaklaşımlar şöyle özetlenebilir:
- Kabızlık yaşayanlar her sabah aynı saatte tuvalete gitmeye özen göstermelidir.
- Stres, bağırsaklar da dahil olmak üzere tüm vücudun gevşemesine müdahale edebileceğinden, günlük olarak çeşitli gevşeme teknikleri kabızlığa iyi gelir.
- Bol miktarda sıvı tüketmeye dikkat edilmelidir. Kabızlık sorunu yaşayanların her gün en az sekiz bardak sıvı (tercihen su) içmesi önerilir.
- İlaçlar ve müshiller kabızlığı hafifletmeye yardımcı olabilir, ancak dikkatle ve kısa süreler alınmalıdır. Herhangi bir ilaca başlamak ya da kabızlığa ne iyi gelir diye araştırma yapıp farkında olmadan risk almak yerine bir doktora danışmak çok önemlidir.
- Doktorlar tarafından sunulan kronik kabızlık tedavileri, lifli gıdalar içeren diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri, reçeteli ilaçlar ve fizik tedavi ile birlikte multidisipliner bir yaklaşım içerebilir.
Kabızlık Tedavisinde Fizik Tedavinin Rolü
Kronik kabızlık, aktivite kısıtlamalarına ve yaşam kalitesinin düşmesine neden olan sık görülen bir bağırsak bozukluğudur. Tipik olarak, bu durum başlangıçta kuru erik, kuru kayısı gibi doğal laksatiflerin ya da lif takviyesinin veya her ikisinin reçetesi ile yönetilir ancak bu müdahaleler genellikle yetersiz kalmaktadır. Öncelikle kabızlığa yol açan altta yatan patofizyoloji ve bozuklukların tespiti gereklidir.
Merkezimizde, kadınlarda kronik kabızlığa katkıda bulunabilecek çok çeşitli kas-iskelet ve motor koordinasyon bozuklukları teşhis edilip gerekli egzersizler ve manuel terapi uygulamaları yapılmaktadır. Tedavi sürecinde fizik tedavi planına uyan hastalarımızın sorunlarından kurtuldukları ve yaşam kalitelerinin önemli ölçüde arttığı gözlemlenmektedir.