MULTİPLE SKLEROZ (MS) NEDİR?
Multiple Skleroz (MS) hastalığı son dönemde ismi sıkça duyulan bir hastalıktır. Gençler ve orta yaş grubunda sıklıkla görülmekte olup düzenli takip ve tedavi gerektirmektedir. Multiple Skleroz (MS) tam olarak merkezi sinir sisteminde yani beyin ve omurilikte bulunan ve bu organların vücutla iletişimini sağlayan sinir tellerini saran miyelin kılıfının tahrip olmasıyla ortaya çıkar. Koruyucu miyelin kılıfının fiziksel etki sonucu tahrip olmasıyla zarar gören yerlerde skleroz denen sert dokular çıkar ve tabakalaşma meydana gelir. Plak adı verilen bu sertleşmiş dokular sinir sisteminin birçok noktasında meydana gelir. (“Multiple” İngilizce ’de “çoklu” manasına gelmektedir).
MS (Multiple Skleroz) hastalığı, kişinin bağışıklık sistemindeki bozukluk sonucu beyin ve omurilikte çok sayıda plakların oluşmasıyla ortaya çıkan bir hastalıktır. Genç yaşlarda görülebilen MS (Multiple Skleroz) hastalığı, dünyada yaklaşık 4 milyon kişiyi etkiler. Hastalık, ataklar halinde gelişir ve ancak uygun tedavi ve düzenli takiple kontrol altında tutulabilmektedir.
MS Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Hastalığın belirtileri yukarıda bahsettiğimiz sertleşmiş dokuların yani plakların sinir sisteminde etkiledikleri yere göre değişiklik gösterir. Görme siniri üzerinde meydana gelen skleroz çift görme gibi görme bozukluklarına yol açar. Omurilikte meydana gelen sklerozlarda ise kol, bacak, el, parmak gibi uzuvlarda uyuşma, güçsüzlük gibi sorunlara yol açar. MS sebebiyle baş dönmesi, dengede duramama gibi sorunlar baş gösterdiğinde ise skleroz beyin sapında dengeyi sağlayan sinirlerde meydana geldiğini gösterebilir.
Multiple Skleroz ’un en büyük belirtileri arasında yorgunluk ve tüm vücutta aşırı derecede görülen bir bitkinlik hissidir. Diğer hastalık belirtileri ise çeşitli ağrı ve duyu bozuklukları, konuşma bozukluğu, denge kayıpları, idrarını kontrol edememe, cinsel sorunlar vb.dir. Yine de test ve tahliller ve uzman bir doktor kontrolü olmaksızın teşhisi güçtür.
Multiple Skleroz Ve Fizik Tedavi
Multiple Skleroz (MS) hastalığı sebebiyle mesaj taşıyan merkezi sinir sistemi tellerinde bilgi aktarımı kesilir. MS hastalığında sıklıkla kas zayıflığı, sürekli yorgunluk hali, psikolojik ve duygusal değişiklikler, çeşitli organlarda meydana gelen ağrılar görülür. Bu komplikasyonların sebep olduğu en büyük sorun dengede duramama ve yürüme sorunlarıdır. Dengede duramayan ve yürümekte zorlanan hastalar hareket alanları ve özgürlükleri kısıtlandığı için yaşam kalitelerinde ciddi düşüşle karşı karşıya kalırlar.
MS hastalığının tedavisinde hastalığın etkilerini en aza indirgemek için egzersiz ve aktivite programı oluşturulur. Yalnızca MS için değil, egzersiz hayatın her alanında önemlidir ve özellikle günümüzde gittikçe daha fazla öneme sahip olmaktadır. MS tedavisinin yegâne amacı hastalık sebebiyle hareketleri kısıtlanan ve yaşam kalitesi düşen kimselerin hayatlarını idame ettirmeleri için gerekli desteği vermektir. Bu bağlamda işlerini rahatça yapabilmeleri, mesleklerini yürütebilmeleri, özgürlüklerine kavuşarak bağımlı bir yaşamdan uzaklaşmaları için hastalara çok farklı çeşitte Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Programı uygulanmaktadır. Örneğin el, kol, bacak, ayak gibi uzuvlar için rehabilitasyon programları olduğu gibi kas ve iskelet sistemine yönelik Nörolojik Rehabilitasyon tedavisi uygulanmaktadır. Multiple Skleroz (MS), tedavisinde her hastaya farklı programın uygulandığı bir hastalık olup, hastalığın seyrine ve belirtilerin şiddetine göre planlamalar yapılır. En sık görülen belirti ve sorun hastanın kendisini aşırı yorgun hissetmesidir. Fizik tedavi uzmanları bu bağlamda günlük programı oluştururken olabildiğince düşük enerji gerektirecek aktiviteler ayarlar. Kasların rahatlaması ve gücüne kavuşması için fizyoterapi çok önemli bir tedavi yöntemidir. Yorgunlukla mücadelenin bir diğer önemli yolu hastanın durumuna göre hazırlanan aerobik ve jimnastik programlarıdır.