SEREBRAL PALSİ (SP) NEDİR?
Serebral Palsi (SP), bebeklikte veya çocukluğun erken döneminde ortaya çıkan kasların uyum içinde çalışmasını, vücut hareketlerini ve dengeyi bozan nörolojik bir hastalıktır. SP, beynin kas hareketlerini kontrol ettiği bölümü etkileyen bir hastalık olup, doğum öncesinde, doğum sırasında ve doğum sonrasında ortaya çıkabileceği gibi doğumdan çok sonra da gelişebilir.
Genel Serebral Palsi Belirtileri:
- Kas koordinasyonu bozukluğu
- Aşırıya kaçan refleksler ve kas sertliği
- Yürüyüş bozuklukları, sürünerek ilerleme
- Topuğa basmadan yürümeye çalışmak
- Konuşma bozuklukları (sert veya aşırı yumuşak)
Genel Nörolojik Serebral Palsi Belirtileri:
- Atak ve nöbetler
- İşitme sorunları
- Görme sorunları
- İdrar kontrol sorunları
- Ağrı
Menenjit, beyinde meydana gelen hasarlar ya da viral rahatsızlıklar nedeni ile beyinde oluşan enfeksiyonlar, trafik kazası, çeşitli darbe ve travmalarla beyinde hasar oluşması gibi nedenler de SP’ye yol açabilir. Kalıtsal bir durum yoktur ve oluşan hasar ilerlemez.
Serebral Palsi’nin Belirti ve Bulguları Nelerdir?
Serebral Palsi’nin genel bulguları her bireyde değişiklik gösterir ancak hastalığa ait ortak belirti ve bulgular arasında şunlar bulunur:
- Hareket ile ilgili sorunlar
- Kas sertliği
- Reflekslerin uç noktalarda ya çok serbest ya da çok hassas olması
- Spastisite, kontrolsüz hareketler ve refleksler
- Uyum ve dengede yaşanan problemler
- Ağız ve burun mukozasının akması
- Yutma ve emmede yaşanan problemler
- Konuşma sorunları
- Ataklar
- Motor öğrenme bozukluğu
Bunlardan Ayrı Olarak Aşağıdaki Sorunlar Da Görülebilmektedir;
- İletişim bozuklukları
- Hiperaktiflik
- Görme ve duyma bozuklukları
Serebral Palsinin Tedavisi
Serebral Palsi’nin kesin bir tedavisi olmamakla beraber uygulanan tedaviler çocuğun yeteneklerini geliştirmeyi amaçlar. Bunun yanı sıra, erken tedavi ile çocuk karşılaştığı ya da karşılaşabileceği zorluklarla mücadele etmeyi öğrenir. Kasların kontrolünün sağlanması açısından erken teşhis, birtakım ilaçlar ve cerrahi mücadele olumlu sonuçlar verebilmektedir. Tedavide fiziksel terapi, konuşma terapisi, kas spazmları ve ağrıları gidermek için ilaçlar kullanılabilir. Anatomiden ileri gelen rahatsızlıkları düzeltmek, kas sertliğini gidermek amacıyla ortopedik araçlar, tekerlekli sandalyeler kullanılabilir.
Beyin felci durumunda erken tedavi oldukça önemlidir. Çocuklarda beyin gelişmekte olduğu için esnektir. Bu aşamada yapılacak müdahaleler beynin ve vücudun esnek olması sebebiyle tedavide olumlu geri dönüş ihtimalini artırmaktadır.
Tedavinin mutlak amacı hastalığı tamamen geçirmek değil öncelikli olarak çocuğun kendi başında hayatını sürdürebilmesi için önemli derecede yetenek kazanmasını sağlamaktır. Tedavi kapsamında çocuk daha bağımsız bir yaşama kavuşur. Birçok Serebral Palsi hastası çocuk, bağımsız bir yaşam sürebilmekte ve ihtiyaçlarını rahatlıkla karşılayabilmektedir.
Serebral Palsili çocuklar terapi ve diğer yardımcı tedavi ile öğrenmekte zorluk çektikleri motor becerilerini rahatlıkla edinebilirler. Ancak motor becerilerin öğretilmesi aşamasında hastalar, fizik tedavi ve rehabilitasyon hekimi gözetiminde ve eşliğinde disiplinli olarak çalışmalarına devam etmelidir.