Belde kanal daralması genellikle ileri yaştaki hasta grubunu etkilese de aslında her yaştan hastada çeşitli nedenlerle görülebilen bir problemdir. Ağrı ve kramplar, bacaklarda uyuşma, güç kaybı gibi şikayetlere yol açan dar kanal hastalığı çoğu zaman bel fıtığı ile karıştırılabilmektedir. Bu rahatsızlığı fıtıktan ayıran temel semptom ise şikayetlerin genellikle yürüme sırasında meydana gelmesidir.
Kanal darlığı uygun hasta grubunda ameliyatsız yöntemlerle tedavi edilebilmektedir. Ağrı yönetimi ve diğer şikayetlerin giderilmesine yönelik kişiye özel fizik tedavi programları ile birlikte ilaçlar ve enjeksiyon uygulamaları etkili yöntemlerdir.
Ameliyatsız tedavilerle sonuç alınamadığı ve hasta şikayetlerinin ciddi seviyelerde olduğu dar kanal vakalarında ise cerrahi müdahale ile tedavi sağlanabilmektedir.
Bel kanal daralması nedir?
Omurilik kanalı adından da anlaşılacağı gibi içinde omuriliğin ve sinir köklerinin bulunduğu bir boşluktur. Bu kanalın farklı nedenlerle daralması ve omurilik ile birlikte sinirleri sıkıştırması sonucu ortaya çıkan hastalık bel kanal daralması olarak tanımlanır.
Tıpta lomber spinal stenoz veya lomber dar kanal olarak da adlandırılan bu rahatsızlık ağrı, uyuşma, güçsüzlük gibi şikayetlere neden olarak hastaların yaşam kalitesini olumsuz etkiler.
Belde kanal daralması çoğu zaman yaşlanma sürecindeki dejenerasyona bağlı olarak gelişir. Ancak farklı yaş gruplarında da görülebilir.
Bazı durumlarda ise hastada doğuştan yani konjenital kanal darlığı söz konusudur.
Ayrıca belde kanal daralması olan bazı hastalarda bel fıtığı ve bel kayması gibi farklı problemler de ortaya çıkabilmektedir.
Bel kanar daralması neden olur?
Belde kanal darlığı hastalığı doğumsal olabilir veya sonradan gelişebilir. Yaygın görülen dar kanal nedenleri şöyledir:
- Doğuştan dar bir omurilik kanalına sahip olmak (konjenital stenoz)
- Zamanla omurganın dejenere olması yani yıpranması
- Omurlar arasında yer alan disklerin bozularak (disk hasarı) kanala baskı uygulaması
- Eklem kıkırdaklarında kireçlenme
- Romatizmal hastalıklar
- Travmalar ve bunun sonucunda meydana gelen kırıklar ve yaralanmalar
- Omurga veya çevresinde yağ birikmesi (Epidural lipomatoz)
- Omurilik kanalı tümörleri
- Genetik faktörler
- Cerrahi müdahale sonrası dokuların şişmesi
- Bazı sistemik hastalıklar
- Skolyoz
Bel kanal daralması belirtileri nelerdir?
Belde kanal daralması belirtilerinin başında ağrı şikayetleri gelmektedir. Ağrının yanı sıra uyuşukluk, karıncalanma, güçsüzlük gibi sıkıntılar da kanal darlığı hastalığının semptomları arasında yer alır. Ayakta dururken veya yürürken artış gösteren şikayetler nedeniyle zamanla hastaların yürüme mesafesi de kısalmaktadır. Hastalar sık sık dinlenme ihtiyacı hisseder.
Belde kanal daralması ile karakterize ağrılar genellikle öne eğilme hareketi ile hafifler veya iyileşir.
Belde kanal daralması yaşayan hastalarda görülen belirtiler şöyle maddelenebilir:
- Bel ağrısı
- Karıncalanma ve uyuşma
- Bacak ağrısı
- Kalça ağrısı
- Yürümede güçlük
- Bacak ve ayaklarda kuvvet kaybı
- Kramplar
- Denge sorunları
- İdrar ve dışkı tutamama (ileri evrelerde)
- Cinsel problemler (ileri evrelerde)
Bel kanal daralması tanısı nasıl konur?
Belde kanal daralması tanısında öncelikle hasta öyküsü dinlenir, şikayetler değerlendirilir ve fizik muayene gerçekleştirilir. Ardından tanının kesinleştirilmesi için görüntüleme yöntemlerinden faydalanılır. Bu kapsamda manyetik rezonans (MR) ile ek olarak bilgisayarlı tomografi (BT) çekimi gerçekleştirilir. Sonuçlar ışığında belde kanal daralması tanısı koyulur.
Bel kanal daralması nasıl tedavi edilir?
Belde kanal daralması tedavisi hastalığın hangi seviyede olduğuna ve hasta şikayetlerine göre değişik yöntemlerle gerçekleştirilebilir. Tedavide ameliyatsız yöntemler veya cerrahi müdahale kullanılmaktadır.
Hafif ve orta seviyeli dar kanal hastaları fizik tedavi ve rehabilitasyon yöntemlerinden büyük fayda görmektedir. Bu kapsamda fizik tedavi ve rehabilitasyon hekimi tarafından hastaya özel planlanan egzersizler ile kas güçlendirmesine ve esnekliğin geri kazandırılmasına odaklanılır. Fizik tedavi uygulamaları şikayetlerin kontrol altına alınmasını sağlayabilmektedir.
Bunun dışında ağrı kesici ilaçlar ile ağrı şikayetleri hafifletilebilmektedir.
Bel içi enjeksiyon tedavisi de belde kanal daralması için uygulanan yöntemlerden biridir. Genellikle ameliyat için uygun olmayan daha ileri seviyeli belde kanal daralması hastalarına kortizon veya benzeri ilaçlar enjekte edilerek bölgedeki enflamasyon azaltılabilir.
Cerrahi olmayan yöntemler her zaman her hastada başarılı sonuç vermeyebilir. Bu tip hastalarda eğer ağrı ve güç kaybı gibi belirtiler de şiddetliyse ameliyat ile tedavi sağlanabilir.
Belde kanal daralması ameliyatı günümüzde yaygın olarak mikrocerrahi yöntemle yapılmaktadır. Mini kesilerden mikroskopla problemli bölge onarılır. Ameliyatta farklı omurga deformiteleri de söz konusu ise implant da kullanılabilmektedir. Kanal daralması ile birlikte bel fıtığı ve bel kayması gibi problemler varsa aynı ameliyatta bu rahatsızlıklar da tedavi edilebilmektedir.