Yüz felci, yüzün bir tarafındaki yüz kaslarının hareket kaybı veya şiddetli zayıflığıdır. Yüzün kaslarını kontrol eden sinirin şişmesine bağlı olduğuna inanılmaktadır. Endişe verici olabilir, ancak çoğu insan yüz felci tedavisini tam iyileşme ile tamamlar. Tedavide önemli bir rolü olan yüz felci rehabilitasyonu, her hasta için özel olarak tasarlanmış bir terapi programından oluşur.
Yüz Felci Rehabilitasyonu Neleri İçerir?
Hasta Eğitimi
Rehabilitasyon programına başlarken öncelikle yüz kasları ve yüzün nasıl hareket ettiği hakkında hastaya bilgi verilir.
Ayrıca, yeme, içme, tat alma, konuşma ve göz koruma gibi sorunlarla ilgili bazı rahatsız edici belirtileri yönetmenize yardımcı olacak pratik yardım ve öneriler de paylaşılır.
Terapi
İyileşme aşamasına bağlı olarak, yüz felci rehabilitasyon tedaviniz şunları içerebilir:
Yüz Kaslarının Gevşemesi
Yüz felci erken aşamalarında, yüzün zayıf tarafında hareket eksikliğini telafi etmeye çalıştıkça kaslar normal tarafta aşırı aktif hale gelebilir. Bu kasların fazla sıkılaşmasını önlemek için gevşeme çalışmaları yapılır.
Masaj
Yüze masaj yapmak, cildin ve altta yatan yüz kaslarına kan akışının iyileştirilmesine ve yüzün esnekliğinin korunmasına yardımcı olur. Ayrıca herhangi bir egzersiz programından önce kasların ısınmasına yardımcı olur.
Egzersizler
Yüz sinirlerinin iyileşmeye ve hareketlerin geri dönmeye başladığına dair gelişme kaydedildiğinde egzersizlere başlanabilir. Egzersizde sunulan hareketin kalitesi yoğunluğundan ve niceliğinden daha önemlidir. Hastalardan, iyileşmenin sonraki aşamalarında ortaya çıkabilecek istenmeyen hareketleri gözlemlemeleri istenir, çünkü bunlar ileri vadede sorun yaratabilir. Örneğin, gülümsemeye çalıştığınızda veya yemek yerken, yüzün zayıf tarafında gözün kapanmasını deneyimleyebilirsiniz. Bunlara sinkinetik (istemsiz) hareket modelleri denir.
Hareket Kontrolü
Erken aşamalarda, felçsiz taraftaki yüz kaslarının aşırı aktivitesini nasıl azaltacağınızı öğrenmeniz gerekebilir. İyileşmenin sonraki aşamalarında, anormal hareket paternleri gelişebileceği zaman, bir zamanlar zayıf tarafın üzerinde sıkılaşan kasların nasıl serbest bırakılacağını veya gerileceğini de öğreneceksiniz. Ayrıca, istenmeyen sinkinetik hareketi kontrol etmeye yardımcı olacak teknikler de öğretilecektir.
Diğer Yüz Felci Tedavileri
Yüzey Elektromiyografisi (sEMG)
Yüzey elektromiyografisi yüz rehabilitasyonunun erken ve geç aşamalarında kullanılan bir biofeedback tekniğidir. SEMG elektrotları, kasılacak veya gevşeyecek kasların üzerine yerleştirilir. Sonuçlar bir bilgisayar ekranında görüntülenir, böylece size anında görsel geri bildirim sağlanır. Bu, hangi kaslarınızın aşırı aktif olduğunu ve hangilerinin rahatlaması gerektiğini tanımlamanıza yardımcı olur. Bu teknik ayrıca, istenmeyen hareketleri tanımlamaya ve kontrol etmeyi öğrenmeye de yardımcı olacaktır.
Botulinum Toksini
Botulinum toksini, iyileşmeniz sırasında farklı zamanlarda kullanılabilir. SEMG veya ayna geribildirimi istenmeyen hareketi kontrol etmede veya istenen hareketi üretmede etkili olmazsa, botulinum bu kas aktivitelerini geçici olarak azaltmak için kullanılabilir.
Yüz Felci Rehabilitasyonunun Önemi
Fasiyal sinirin nasıl çalıştığı ve nasıl iyileştiği hakkında eğitim, tedavide çok önemli bir rol oynar. Harekete odaklanan tüm egzersizler çok nazik olmalı ve çok dikkatli yapılmalıdır. Çok zayıf olan kasları çalıştırmaya çalışırken güç ve aşırı çaba, ek sorunlara ve sinkinezi adı verilen istemsiz hareketlere neden olabilir. Tüm egzersizler yüz felci olan herkes için uygun değildir. Fizik tedavi ver rehabilitasyon uzman hekimi yardımı olmadan uygulamaya çalışırsanız iyileşmenizi zorlaştırabilirsiniz.
İyileşmenizden en iyi şekilde yararlanmak için günlük olarak egzersizler yapılmalıdır, bu nedenle hekiminiz iyileşme sürecinde sizi yönlendirip destekleyecektir. Aldığınız terapi türü, yüz felcinizin nedenine ve aşamasına bağlı olacaktır. Fizirem’de uygulanan terapi programı, yüz felci hastalarının yüz kaslarını kullanabilme ve kontrol edebilme yetilerini artırarak yaşam kalitelerine önemli düzeyde olumlu katkı sağlamaktadır.