Bir iç kulak hastalığı olan meniere kulakta çınlama (tinnitus), baş dönmesi atakları ve ileri evrelerde işitme kaybına yol açabilen kronik bir durumdur. Hastalığın gelişiminde iç kulaktaki sıvı basıncı dengesizliği, yapısal bozukluklar ve genetik faktörler etkili olabilmektedir. Yapılan birçok klinik çalışmaya karşın nedeni henüz kesin olarak bilinmeyen Meniere hastalığı çeşitli alternatif tedavi yöntemleri ve yaşam tarzı değişiklikleri ile kontrol altında tutulabilmektedir.
Meniere hastalığı nedir?
Meniere iç kulakta bulunan endolenf sıvısının artışına bağlı olarak ortaya çıkan; denge ve işitme fonksiyonlarını etkileyen kronik bir hastalıktır. İç kulak problemlerine bağlı baş dönmesi şikayetlerinin en yaygın nedenlerinden biri olan Meniere hastalığı çoğu zaman tek kulakta görülmektedir.
Her yaşta görülmekle birlikte hastalıktan en çok etkilenen yaş grupları gençler veya 40 yaş üstü kişiler olarak sıralanır. Kadınlardaki görülme sıklığı erkeklere oranla daha fazla olan meniere hastalığını kesin olarak iyileştiren bir tedavi yoktur. Uygulanan mevcut tedavi yöntemleri ile hastalığa bağlı semptomların azaltılması, işitme kaybının engellenmesi ve hastaların yaşam kalitesinin artırılması hedeflenir.
Meniere hastalığı neden olur?
Meniere hastalığına neyin yol açtığı tam olarak bilinmemektedir. Ancak yapılan araştırma ve klinik çalışmalar bazı durumların hastalığın gelişiminde etkili olduğuna işaret etmektedir.
Meniere hastalığında iç kulakta yer alan labirent adlı yapıdaki sıvı miktarı ve basınç artışı direkt olarak denge ve işitme organlarını etkiler. Bunun bir sonucu olarak da vertigo gibi şikayetler ortaya çıkar. Endolenf sıvısındaki dengesizliğin nedeni hakkında ise halen kesin bir saptama yapılamamıştır.
Ancak bazı risk faktörlerinin Meniere hastalığı gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir. Bu faktörler şöyle sıralanabilir:
- İç kulakta viral enfeksiyonlar
- Genetik yatkınlık
- Yapısal anormallikler
- Alerjik reaksiyonlar
- Otoimmün hastalıklar
- Baş boyun travmaları
- Stresli yaşam
- Sigara tüketimi
Meniere hastalığı belirtileri nelerdir?
Baş dönmesi Meniere hastalığının en tipik belirtisidir. Bununla birlikte hastaların yaşam kalitesini ciddi anlamda düşüren birçok farklı belirti ve şikayet söz konusudur.
- Ani vertigo atakları
- Denge kaybı
- Belli miktarda işitme kaybı
- Kulak çınlaması ve uğultu
- Seslere karşı hassasiyetin artması
- Şiddetli vakalarda kalıcı işitme kaybı
- Kulakta dolgunluk hissi (kulakta basınç ve tıkanma gibi) en yaygın Meinere belirtileri arasında yer alır.
Bunun dışında odaklanmada güçlük, baş ağrısı, görme problemleri, sakarlık, iştah sorunları, öfke, kaygı ve güvensizlik gibi duygusal problemler de ortaya çıkabilmektedir.
Ayrıca bazı hastalarda atak esnasında titreme, çarpıntı, mide bulantısı ve kusma gibi şikayetler de gelişebilmektedir.
Meniere hastalığı nasıl tedavi edilir?
Meniere hastalığı için geliştirilmiş kesin ve kalıcı bir tedavi bulunmamaktadır. Bununla birlikte hastalığa bağlı ortaya çıkan ve yaşam konforunu etkileyen belirtilerin hafifletilmesi mümkündür. Meniere hastalığı tedavisinde kullanılan yöntemler şöyledir:
– İlaç tedavisi: Genellikle vertigo ataklarını azaltmak, bulantı ve kusmayı önlemek, sıvı dengesini düzenlemek ve iltihabi durumları iyileştirmek için uygulanır.
– Enjeksiyon uygulaması: İç kulağa yapılan kortikosteroid enjeksiyonları ile inflamasyonun azaltılması hedeflenir. Ayrıca baş dönmesi ve işitme kaybı gibi durumların önlenmesine de yardımcı olur.
– Cerrahi tedavi: Diğer tedavilerle belirtilerin azaltılmadığı ve ilerleme eğilimi gösteren hastalarda cerrahi seçenek devreye alınabilir. Cerrahi meniere tedavisinde uygulanan yöntemler şöyledir:
- Labirentektomi işlemi: İç kulağın tamamı veya bir kısmı ameliyatla çıkarılır.
- Vestibüler nörektomi: İç kulaktaki vestibüler sinir (denge siniri) beyine giriş yaptığı kısmından kesilir.
- Endolenfatik kese ameliyatı: İç kulaktaki endolenf sıvısı drene edilir veya basıncı azaltılır.
– Yaşam tarzı ve beslenme düzeni: Sağlıklı ve dengeli bir diyete uyulmalıdır. İşlenmiş gıdalar tüketilmemelidir. Tuz ve yüksek sodyum içeren gıdalardan uzak durulmalıdır. Sigara, alkol ve kafein kullanımından kaçınılmalı veya azaltılmalıdır. Ayrıca stres yönetimini iyi yapabilmek, uyku düzenine dikkat etmek ve uygun egzersizler önerilmektedir.
– Vestibüler rehabilitasyon: İç kulakta ortaya çıkan denge problemlerinin tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. Fizik tedavi ve egzersiz uygulamalarını içeren bu yöntemin amacı, hastanın denge kontrolünü geliştirerek baş dönmesi şikayetlerinin azaltılmasıdır.
Vestibüler rehabilitasyon kapsamında baş ve göz egzersizleri, denge egzersizleri ve postür egzersizleri uygulanabilir.