Boyun ağrısı özellikle uzun saatler masa başında çalışan, tablet, cep telefonu ve bilgisayar gibi cihazları yoğun olarak kullanan kişilerde sık karşılaşılan bir durumdur. Boyun ağrıları ayrıca yaşla birlikte de artma eğilimine girebilir. Boyun ağrılarına yol açan rahatsızlıklardan biri de boyun fıtığıdır. Boyun fıtığı boyundaki omurlar arasında yer alan disklerin hasarlanması veya zedelenmesine bağlı ortaya çıkar. Boyun fıtığı çoğu vakada ameliyatsız çözümlerle kontrol altına alınabilmektedir. Bu yöntemlerin başında da boyun fıtığı egzersizleri ve diğer fizik tedavi yöntemleri gelmektedir.
Boyun fıtığı nedir?
Omurga omurlardan oluşur. Bu omurlar arasında disk adı verilen yastıkçıklar bulunur. Bu diskler, omurlar arasındaki boşluğu doldurarak omurgamızı destekler ve rahat hareket edebilmemiz için esnekliğini korur. Boyun fıtığı boyundaki omurlar arasında bulunan disklerin dış tabakasında meydana gelen hasarlanma sonucu gelişir. Diskler içindeki nukleus pulpos adı verilen jelatine benzer madde dış tabakadan taşar ve omurilik ile birlikte sinir köklerine baskı yaparak sıkıştırır; zamanla çevre dokulara da zarar vermeye başlar.
Boyun fıtığı başta ağrı olmak üzere birçok şikayete yol açarak hastaların yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Bu bakımdan boyun fıtığı belirtileri görüldüğünde tanı konulması ve tedavi planının belirlenmesi için bir ortopedi ve travmatoloji doktoruna başvurulmalıdır.
Boyun fıtığı belirtileri nelerdir?
- Kişide boyun fıtığı varlığına işaret eden en yaygın belirti boyun ağrısıdır. Boyun ağrısı sadece bu bölge ile sınırlı kalmayabilir. Boyun fıtığı olanlarda omuz ağrısı, kol ağrısı veya baş ağrısı şikayeti de sıklıkla görülmektedir. Ayrıca bazı durumlarda ağrı sırt bölgesine de yayılabilir.
- Fıtığın sinirlere baskı yapması eller ve parmaklarda uyuşma ve karıncalanma şikayetine de neden olabilmektedir.
- Boyun fıtığının diğer belirtileri ise şöyle sıralanabilir:
- Kaslarda güçsüzlük
- Boyun sertliği
- Sinir sıkışması nedeniyle boyun hareketlerinde zorluk ve hareket sırasında ağrı
- Denge problemleri
Boyun fıtığı neden olur?
Boyun fıtığı birçok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. Yaşlanma fıtık probleminin en yaygın nedenidir. Bunun yanı sıra uzun süre masa başında oturma, kötü duruş alışkanlığı, boyun bölgesini etkileyecek ağır ve yanlış hareketler, kaza ve düşme gibi olaylarda boyuna alınan darbe, aşırı kilo, sigara tüketimi, genetik faktörler boyun fıtığına yol açan unsurlar arasında yer almaktadır.
Boyun fıtığı nasıl tedavi edilir?
Boyun fıtığı tedavisi fıtığın nedeni ve durumuna, hastanın genel sağlık durumu ve şikayetlerinin şiddetine göre değişmektedir. Çoğu zaman ameliyatsız tedavi seçenekleri ile boyun fıtığı semptomlarının giderilmesi ve hastanın yaşam kalitesinin geri kazandırılması mümkün olmaktadır.
Boyun fıtığı tedavi yöntemleri; ilaç tedavisi, fizik tedavi uygulamaları, boyun egzersizleri ve ameliyatsız yöntemlerin sonuç vermediği ileri vakalarda ise cerrahi tedavi şeklinde sıralanabilir.
- İlaç tedavisi ağrının kontrol altına alınmasını ve enflamasyonun azaltılmasını hedefler. Bu amaçla ağrı kesiciler, anti-inflamatuar ilaçlar, kortizon içeren ilaçlar, kas gevşeticiler ve kas içi enjeksiyonlar reçete edilebilir. Kuru iğneleme, nöral terapi gibi alternatif yöntemler de boyun fıtığı tedavisinde kullanılabilmektedir.
- Özellikle ilaç tedavisinin etkisiz kaldığı durumlarda fizik tedavi uygulamaları devreye alınır. Sıcak uygulamalar (derin veya yüzeysel ısıtıcılar), elektrik akımı ile kas güçlendirme ve ağrı tedavisi, manuel terapi, çekme (traksiyon) işlemi ve masaj yöntemleri boyun fıtığı tedavilerinde ön plana çıkar. Bu tedaviler ağrı, uyuşma, hareket kısıtlılığı ve güç kaybı gibi şikayetlerin giderilmesinde etkilidir.
- Şiddetli ağrı şikayeti olan hastalarda istirahat de tedavi sürecinde önerilmektedir. Fiziksel aktiviteleri belli bir süre için azaltmak gerekebilir. İstirahat sürecinde doktorun uygun gördüğü süre ve şekilde boyunluk kullanılabilmektedir.
- Egzersiz boyun fıtığı tedavisinde en etkili yöntemlerden biridir. Ağrı şikayeti kontrol edilebilir seviyeye çekildikten sonra başlanan bu egzersizler mutlaka bir fizik tedavi uzmanı tarafından planlanmalıdır. Boyun egzersizi ile fıtık tedavisinde amaç boynun hareket kabiliyetini artırmak, kaslara güç kazandırmak, ağrı kontrolünü artırmak ve yumuşak doku esnekliğini desteklemektir. Hafif egzersizlerle başlanarak hareket açıklığı geliştikçe ve ağrılar hafifledikçe daha yoğun egzersizlere geçiş yapılabilmektedir.
- Bunların yanı sıra doğru duruş ve hareket alışkanlıklarının kazanılması, ortopedik yatak ve yastık tercihi gibi önlemler boyun fıtığı tedavisine ve ileri vadede riskin azaltılmasına yardımcı olur.
Ameliyatsız tedavilerin cevap vermediği daha şiddetli boyun fıtığı vakalarında ise tedavi beyin ve sinir cerrahisi yöntemleri ile sağlanabilmektedir.
Boyun fıtığı tedavisi kalıcı mıdır?
Boyun fıtığı tedavisi ile alınan sonuçların kalıcılığı genellikle kişinin durumuna, tedaviye ne zaman başlandığına, semptomların şiddetine, uygulanan tedavi yöntemine ve hastanın tedavi sonrasındaki yaşam alışkanlıklarına göre değişebilir. Boyun fıtığı tedavisi çoğu zaman başarılı ve kalıcı sonuçlar vermekte; birçok hasta boyun baş ağrıları, hareket zorluğu, kuvvet kaybı olmak gibi önemli şikayetlerinde iyileşme yaşamaktadır.